O‘ZBEKISTON, AQSH VA GERMANIYA SAYLOV TIZIMLARI: QIYOSIY TAHLIL VA O‘ZBEKISTON TIZIMINI TAKOMILLASHTIRISH IMKONIYATLARI

Authors

  • Hakimov Elyor Odil o’g’li Author

Abstract

Maqolada AQSh, Germaniya va O‘zbekistonning saylov tizimlari tahlil qilinadi, ularning samaradorligi, shaffofligi va fuqarolar ishtirokini ta'minlashdagi o‘xshashliklar va farqlar ko‘rib chiqiladi. Har bir tizim o‘zining siyosiy va ijtimoiy sharoitlariga mos ravishda ishlaydi va demokratik jarayonlarni samarali amalga oshirishga yo‘naltirilgan. Saylov tizimlaridagi struktural farqlar va ko‘p partiyaviy tizimlar singari omillar saylov natijalariga ta'sir qiladi. Germaniya va AQSh tajribalari asosida, maqola O‘zbekiston saylov tizimini modernizatsiya qilish va fuqarolar ishtirokini oshirish bo‘yicha tavsiyalarni keltiradi. Shuningdek, maqolada elektron ro‘yxatga olish va raqamli monitoring tizimlari singari texnologik yechimlarni qo‘llashning zarurligi ta'kidlanadi. Natijada, tizimni yaxshilash va shaffoflikni oshirish uchun qonunchilik va institutsional islohotlar tavsiya qilinadi.

References

1. O.T.Husanov, “Konstitutsiyaviy huquq, darslik, 2023-yil 298

2. O.T.Husanov, “Konstitutsiyaviy huquq” darslik, 2023-yil 300

3. OSCE Office for Democratic Institutions and Human Rights REPUBLIC OF UZBEKISTAN EARLY PRESIDENTIAL ELECTION 9 JULY 2023 ODIHR Election Observation Mission Final Report

4. “Konstitutsiyaviy huquq” darslik, TDYU mualliflar jamoasi, 2024 486

5. “Konstitutsiyaviy huquq” darslik, TDYU mualliflar jamoasi, 2024 487

6. “Fuqarolik va siyosiy huquqlar to’g’risida”gi xalqaro pakt, 16.12.1966

7. National Archives – Electoral College: https://www.archives.gov/electoral-college

8. Brennan Center for Justice – saylov kampaniyalari va moliyaviy shaffoflik bo‘yicha tahlillar: https://www.brennancenter.org/

9. Federal Election Commission (FEC), "How Congressional Districts Are Drawn," https://www.fec.gov/introduction-campaign-finance/how-congressional-districts-are-drawn/

10. U.S. Election Assistance Commission (EAC), "Senate Elections," https://www.eac.gov/voters/senate-elections

11. Federal Election Commission (FEC), "How Congressional Districts Are Drawn," https://www.fec.gov/introduction-campaign-finance/how-congressional-districts-are-drawn/

12. Reuters. German election: Why new voting rules make results hard to predict. 22.02.2025

13. The Times. German election results 2025: conservative leader prepares for coalition talks

14. X.T.Odilqoriyev, D.X.Razooqov “Siyosatshunoslik”, Toshkent – 2012

15. X.T.Odilqoriyev, D.X.Razooqov “Siyosatshunoslik”, Toshkent – 2012

16. https://aceproject.org/main/english/es/esy_de.htm Germany: The Original Mixed Member Proportional System

17. Reuters. German court partially rejects electoral reform in win for small parties

18. OSCEPA. XALQARO SAYLOVLARNI KUZATISH MISSIYASI hisoboti Oʻzbekistondagi Parlament saylovlari– 2024-yil 27-oktabr

19. Xudoyor MAMATOV, DAVLAT HOKIMIYATINING VAKILLIK ORGANLARIGA SAYLOVLAR. https://saylov.uz/public/oz/article/davlat-hokimiyatining-vakillik-organlariga-saylovlar

20. OSCEPA, XALQARO SAYLOVLARNI KUZATISH MISSIYASI Oʻzbekistondagi Parlament saylovlari– 2024-yil 27-oktabr DASTLABKI NATIJALAR VA XULOSALAR TOʻGʻRISIDAGI BAYONOT

21. Nohlen, D. "Elections and Electoral Systems." Oxford University Press. 2020

22. Lijphart, A. "Patterns of Democracy: Government Forms and Performance in Thirty-Six Countries." Yale University Press. 2012

23. Levitsky, S., & Ziblatt, D. "How Democracies Die." Crown Publishing 2018

24. OSCE Report (2023). "Election Observation in Germany."

25. Norris, P. "Democratic Deficits: Critical Citizens Revisited." Cambridge University Press. 2021

26. Pew Research Center. "Voter Turnout in U.S. Elections." 2022

27. Deutsche Welle. "Coalition Talks and German Government Formation." 2018

28. Bush v. Gore, law case, 2000

29. Tagesschau . "German Electoral Reform and its Implications." 2023

30. McGann, A. J., Smith, C., Latner, M., & Keena, A. "Gerrymandering in America." Cambridge University Press. 2016

31. Harvard Law Review. Law Clerk Selection and Diversity: Insights from Fifty Sitting Judges of the Federal Courts of Appeals. 2023

Downloads

Published

2025-08-10