MAISHIY LEKSIKANING USLUBIY FUNKSIYALARI: PUBLITSISTIK, BADIIY VA OG‘ZAKI NUTQDA QO‘LLANISHI

Abstract

Ushbu maqolada o‘zbek tilidagi maishiy leksikaning publitsistik, badiiy va og‘zaki nutqda qanday uslubiy funksiyalarda qo‘llanilishi tahlil qilinadi. Maishiy leksika insonning kundalik hayoti, turmushi, urf-odatlari va madaniyati bilan bog‘liq bo‘lgan so‘zlarni o‘z ichiga oladi. Bu so‘zlar har bir uslubiy kontekstda turlicha emotsional va ekspressiv yuklamalarga ega bo‘lib, muayyan kommunikativ maqsadga xizmat qiladi. Publitsistik uslubda ular muallifning hayotiy voqealarga munosabatini ifodalashda, ommaga yaqin bo‘lishda qo‘llanadi. Badiiy uslubda esa maishiy leksika obraz yaratish, realistik tasvir berish, voqealarning tabiiyligini ta’minlash uchun xizmat qiladi. Og‘zaki nutqda esa bu so‘zlar bevosita muloqotning sodda, samimiy va tabiiyligini ta’minlovchi asosiy vositalardan biridir. Maqolada har bir uslubda qo‘llanilgan leksik birliklar misollar asosida tahlil qilinadi hamda ularning funksional va stilistik ahamiyati yoritiladi. Tadqiqot natijalari tilshunoslikda maishiy leksikaning stilistik imkoniyatlarini chuqurroq anglashga xizmat qiladi.