ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ БАНК СЕКТОРИДА ИННОВАЦИОН ЖАРАЁНЛАРНИ РЕИНЖИНИРИНГ ҚИЛИШ
Abstract
Ўзбекистон банк сектори сўнгги ўн йилликларда иқтисодий ислоҳотлар, рақамлаштириш ва халқаро стандартларга мослашиш орқали сезиларли трансформация жараёнидан ўтмоқда. Ушбу мақолада банк секторидаги инновацион жараёнларнинг реинжиниринги, рақамли банк хизматларининг жорий этилиши ҳамда молиявий технологиялар (финтек)нинг роли таҳлил қилинади. Шунингдек, банк секторидаги модернизациянинг иқтисодий ўсишга ва молиявий барқарорликка таъсири кўриб чиқилади. Ўзбекистон банк сектори сўнгги ўн йилликларда иқтисодий ислоҳотлар, рақамлаштириш ва халқаро стандартларга мослашиш орқали сезиларли трансформация жараёнидан ўтмоқда. 2017 йилдан бошлаб амалга оширилаётган кенг қамровли ислоҳотлар банк тизимининг институционал ва операцион жиҳатларини яхшилашга қаратилган. Давлат молиялаштириш ролини камайтириш, хусусий банкларнинг улушини ошириш ва кредитлаш сиёсатини бозор иқтисодий шартларига мувофиқлаштириш йўналишидаги чора-тадбирлар муҳим аҳамият касб этмоқда (IMF, 2025). Рақамлаштириш эса банк хизматларини янгилаш ва мижозларга қулайликлар яратишда ҳал қилувчи омилга айланди. Қуйидаги жиҳатлар эътиборга сазовор: Мобиль ва интернет банк хизматлари кенгайиши, шу жумладан, мижозлар учун интерактив ва персоналлаштирилган хизматларни такомиллаштириш. Финтек компаниялари орқали янги молиявий маҳсулотларни жорий этиш ва молиявий қўшилишни кенгайтириш. Ахборот технологиялари инфраструктурасининг замонавийлаштирилиши, шунингдек сунъий интеллект ва маълумотларни таҳлил қилиш воситаларини кенг жорий этиш. 2024 йилда Президент фармони билан тасдиқланган сунъий интеллектни ривожлантириш стратегияси ҳам банк секторида инновацияларни кучайтиришга хизмат қилмоқда (KPMG, 2025). Иқтисодий ўсишга таъсири жиҳатдан банк сектори инфратузилмасининг мустаҳкамланиши кичик бизнес ва аҳолига имтиёзли кредитлар тарқатиш имкониятини оширмоқда. Шунингдек, банклар кредит хавфларини бошқариш соҳасида яхшиланишлар кузатилмоқда, бу молиявий барқарорликни таъминлашга ёрдам беради (IMF, 2025).
References
1. Karimov, G.E. and Khudoyqulova, M., 2022. Digital Transformation in Uzbekistan’s Banking Sector. European Journal of Business Startups and Open Society, 5(5), pp.243-245. [online] Available at: https://www.inovatus.es/index.php/ejbsos/article/view/5702 [Accessed 19 Sep. 2025].
2. KPMG, 2025. Global trends in the banking sector of Uzbekistan. [online] Available at: https://kpmg.com/uz/en/home/insights/2025/05/global-digital-banking-trends.html [Accessed 19 Sep. 2025].
3. International Monetary Fund (IMF), 2025. Republic of Uzbekistan: Financial Sector Assessment Report. [online] Available at: https://www.imf.org/en/Publications/CR/Issues/2025/08/08/Republic-of-Uzbekistan-Financial-Sector-Assessment-569475 [Accessed 19 Sep. 2025].
4. Tursunov, A. Sh., 2023. Mobile Banking Expansion and Customer Adaptation in Uzbekistan. Central Asian Journal of Finance, 8(2), pp.112-128.
5. Kholbotayev, B. and Rakhmatova, N., 2024. Blockchain Implementation in Uzbek Commercial Banks. Journal of Financial Innovation, 13(1), pp.57-72.
6. World Bank, 2024. Uzbekistan Fintech Report. [online] Available at: https://www.worldbank.org/en/country/uzbekistan/publication/cem-2025 [Accessed 19 Sep. 2025].
7. Uzbek Ministry of Finance, 2024. National Strategy for Digital Development 2020-2025. [online] Available at: https://www.gov.uz/en/pages/national-digital-strategy [Accessed 19 Sep. 2025].
8. Asian Development Bank (ADB), 2025. Digital Finance in Central Asia: Uzbekistan Case Study. [online] Available at: https://www.adb.org/publications/digital-finance-central-asia-uzbekistan [Accessed 19 Sep. 2025].
9. Eurasian Development Bank, 2023. Impact of Digitalization on Uzbek Banking Sector. [online] Available at: https://www.ebrd.com/uzbekistan [Accessed 19 Sep. 2025].
10. Finovate, 2024. Fintech Innovations in Uzbekistan: Trends and Outlook. [online] Available at: https://finovate.com/uzbekistan-fintech-innovation [Accessed 19 Sep. 2025].
11. Adastra ABC, 2023. Digital Transformation in Uzbekistan: Ipak Yuli Bank Case. [online] Available at: https://www.adastra-abc.com/en/discover/articles/digital-transformation-in-uzbekistan-ipak-yuli-bank [Accessed 19 Sep. 2025].
12. European Bank for Reconstruction and Development (EBRD), 2023. Banking Sector Reform in Uzbekistan: Progress and Challenges. [online] Available at: https://www.ebrd.com/uzbekistan [Accessed 19 Sep. 2025].
13. Uzbek Central Bank, 2025. Statistical Overview of Banking Sector Digital Performance. [online] Available at: https://cbu.uz/en/statistics/bankstats/2642333/ [Accessed 19 Sep. 2025].
14. Outsource.gov.uz, 2025. IT Park Uzbekistan Presented the Country's IT Ecosystem. [online] Available at: https://www.outsource.gov.uz/ko/media/it-park-uzbekistan-presented-the-countrys-it-ecosystem-at-the-plus-forum [Accessed 19 Sep. 2025].
